(Euskomediak egindako bideoa)
Zer iruditu zaizu Eulaliaren bizitza? (Iruzkinetan idazten ahal duzu nahi izanez gero)
Bilbon
jaiotako emakume argazkilariaren biografia laburra.
Bilbon
jaiotako emakume argazkilariaren biografia laburra.
Eulalia Abaitua
argazkilaria (1853-1943) Bilbon jaio zen. Hiru izen jarri zizkioten: Maria
Elvira Juliana, baina etxean Eulalia deitzen zioten neskatxari, bera jaio eta
handik gutxira hil zen amaren omenez.
Bartzelonan ikasi zuen Eulaliak. Baina bigarren gerrate karlista hasi
zenean ihesi joan behar izan zuen Abaitua familiak Liverpool-era. Ingalaterran
ezkondu zen Eulalia, 19 urterekin, 1872an, eta han, Liverpool hirian, ezagutu
eta sakondu zuen argazkilaritzan. 1878. urte inguruan senar-emazteak Bizkaira
itzuli ziren, eta Begoña basilikaren ondoan jarri ziren bizitzen, eginarazi
zuten ingeles estiloko txalet batean. Sotoan argazki-laborategia jarri zuen
Eulaliak.
Hasieran etxekoei egiten zizkien argazkiak: sendikoei, neskameei, haurtzainei,
lorezainei, sukaldariei, umeen irakasleei... Argazkia egin soilik ez,
mozorrotzeko ere eskatzen zien, behar bazen, eta argazkirako tokia ere prestatu
egiten zuen.
Herri xehea ere islatzen du argazkietan Eulaliak: Erribera azokako
sardina-saltzaileak, Ibaizabal bazterreko arropa-garbitzaileak, edo esnezaleak,
arrantzaleak…
Eulalia Abaitua Allende Salazar.
Ch.Reutlinger-ek ateratako argazkia.
Jendeaz gain, Bilboko
arkitektura ikus daiteke bere argazkietan, edo orduko ohiturak eta festak.
Esate baterako, erlijio-festak, zeren Begoña basilikatik gertu bizi zenez, oso
eskura zuen festa-giro hura, eta hara hurbiltzen zen handi-jendea
erretratatzera.
Baina handi-jende hori Eulaliaren etxera ere joaten zen. Garai hartako
burges familia bat zen berea. Ez zuen sekula estutasun ekonomikorik ezagutu,
eta horregatik bihurtu zuen Eulaliak argazkilaritza, edo kazetaritza grafikoa,
bere afizio. Ona zen bere zaletasunean: bere lana ikertu dutenek esaten dute
nahiko argazki onak egiten zituela.
Esan dugu Begoñarekin lotura oso estua izan zuela, baina ezin da esan
Begoñatik mugitu ez zenik. Alde batetik, Bilboko erdigunean ere bizi izan
zelako, eta bestetik, leku askotan ibili zelako argazkiak egiten: Arratia
bailaran, Sestaon, Lekeition, Ondarroan, Donostian, Madrilen, Malagan,
Lourdesen, Venezian, Kretan…
Erromes euskaldun baten
argazkia. Begoña, 1900. Bilboko Euskal Museoaren artxibategia.
Eulalia Abaitua 1943an hil zen. Hil ondoren bere hainbat argazki geratzen
zaizkigu Bilboko Euskal Museoan, argazkien herena, adituen ustez: 2.500
argazki; batzuk plaka estereoskopikoak dira. Plaka hauetan argazkia hiru
dimentsiotan ikusten da.
2.500 argazki horietan emakume asko ageri dira; agian anonimotasunetik
atera nahi izan zituen bilbotarrak. Bere izena ere ezezaguna izan zen, zeren
argitaratu diren hainbat irudiren argazki-oinetan “ Señora de …” gisara ageri
dira, senarraren abizenarekin, alegia.
Baina senarraren abizena ez, baizik eta Eulalia Abaitua izen-abizenak
dituzte, besteak beste, Bilboko kale batek, Guadalajarako beste batek eta
Madrileko Valdemoro herriko biribilgune edo glorieta batek.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina